WordPress website: Alderlane
Donkere banen wolk. Een lichtere streep vlak boven de horizon. In de verte staat een man gebogen iets te doen. Het ruikt naar grond. Een geur die diep zit. De grond is donker tot aan de horizon. Het ziet er uit als een schilderij van Vincent van Gogh. Hij liep hier ooit rond. Misschien wel precies hier waar ik nu sta. Zou best kunnen. Dit kanaal was er toen al en loopt door tot Nieuw-Amsterdam. Als hij vanaf zijn hotel daar is gaan lopen, kan hij hier terechtgekomen zijn. Er zijn een paar werken uit zijn Drentse periode waaraan je goed kunt zien waar hij gestaan heeft.
Hoe zou dat geweest zijn? Wandelde hij langs de pasgegraven kanalen met een schetsboek? Sprak hij met de turfgravers? Dronk hij voezel met ze in een stille knip? Hoe werd hij behandeld? „Gekke kunstenaar, gao toch an ’t wark”? Ze waren misschien wel wat gewend hier. Het was in de beginjaren van een veenkolonie een komen en gaan van bijzondere types. Aanpakkers. Handelslui. Avonturiers. Voorgangers van religieuze stromingen die zich afgesplitst hadden van kerkgemeenschappen die ooit ook weer ergens van afgesplitst waren. Overal kwamen de mensen vandaan om hun geluk te beproeven in de veenkoloniën. En daartussen heeft Vincent van Gogh een poosje gelopen. Hij schreef brieven aan z’n broer. Daarin kunnen we lezen hoe mooi hij het hier vond.
Later ging Van Gogh naar Frankrijk. Daar kwam hij in een ander licht terecht. Daar werden de kleuren pas fleurig. En toch heeft hij daar tijdens wandelingen onder de blauwe lucht, langs geurige bloemen en wilde kruiden vast nog wel eens teruggedacht aan hoe het hier was. Bijvoorbeeld aan z’n schilderij van die man die aardappelloof aan het verbranden is. Je ruikt die typische geur bijna. Overal stookte men turf toen. En dat vermengd met de geur van deze grond. Die geur moet ergens in een hoekje van zijn hoofd zijn blijven hangen. Deze grond. Deze geur. Dit licht. Of liever: deze schemer. Vooral in de herfst. Dat is alleen hier. Die zoete, tweeduisterige, troostende leegte.
Hoe laatdunkend sommige lui uit andere streken ook kunnen doen over hier: een van de grootste kunstenaars aller tijden had het in ieder geval wél begrepen.
(Dagblad van het Noorden, 29 oktober 2016)
WordPress website: Alderlane