In Amerika begint een praatje maken met een vreemde steevast met de vraag waar je vandaan komt. Als je ‘The Netherlands’ antwoordt, ben je vrij snel aan het praten over voetbal. Van Persie. Robben. Sneijder. Dat zijn beroemde jongens bij de Amerikaanse liefhebbers van soccer. Taxichauffeurs, barmannen, hotelmedewerkers, ze praten er graag over en zijn goed op de hoogte. Veel beter dan ik. Het Nederlandse voetbal is geliefd.
Laatst kocht ik een kaartje voor het museum in Chicago. De jongeman achter de kassa vroeg bij het afrekenen naar mijn e-mailadres en waar ik vandaan kwam. Dus ik zeg: „Erica, The Netherlands.” En ja hoor, meteen weer over het Nederlandse voetbal. Hij vond dat we als klein landje maar trots moesten zijn op ons voetbal. Ik had net gelezen op Twitter dat de dames kampioen waren geworden, en zei dus dat iedereen in Nederland daar heel blij mee is, maar dat de Nederlandse voetbalfans zich een beetje schaamden toen de heren niet eens door de voorrondes kwamen de laatste keer.
De jongen veerde op, boog zich over de kassa naar me toe en zei lachend dat Nederlanders zich nergens voor moesten schamen. „Als er één land is wat zich zou moeten schamen nu, is het wel de USA omdat we Trump in het Witte Huis hebben zitten”, zei hij met zijn hand een beetje voor zijn mond, alsof hij me een geheim verklapte.
Terwijl ik nadacht over schaamte en trots, liep ik het museum in. Kun je trots zijn op iets waar je zelf helemaal niks aan bijgedragen hebt? Kun je je schamen voor iets waar je niks mee te maken hebt?
De eerste zaal die ik binnenliep, hing vol met Hollandse meesters uit de Gouden Eeuw. Rembrandt. Jan Steen. Potter. En niet een paar. Grote werken. Zalen vol. Ook uit latere periodes hebben ze in Chicago werken hangen van Nederlandse schilders. Opeens stond ik oog in oog met Van Gogh. Een zelfportret. Zo scherp en fijn. In die zelfde zaal hing – naast De Drinkers en dat beroemde schilderij van zijn kamer in Arles – in ’n hoekje een werk uit van Goghs Drentse periode. Misschien wel ergens gemaakt langs het toen pasgegraven kanaal tussen Nieuw-Amsterdam en Erica. Ontroering overviel mij, terwijl ik zocht naar trots.
Dagblad van het Noorden, 12 augustus 2017