Er is een gebiedje, hier ergens over de grens, dat echt schilderachtig te noemen is. Er loopt een rivier door dat oude land, zoals rivieren stromen op romantische schilderijen. En als bomen tonen konden voortbrengen, zou daar in het glooiende rivierduinlandschap zachtjes muziek klinken, zoals we die kennen uit Beethovens zesde symfonie. Of misschien is dat andersom. Dat Beethoven door precies zulke onbedorven landschappen heeft gelopen toen hij zijn pastorale componeerde.
Naast de rivier, op een bult, staat een oud kerkje. Daarvan wordt gezegd dat die gesticht is door Karel de Grote. Dat zijn verhalen. Daar wemelt het van, daar. Er zou een Romeins kamp hebben gelegen ergens in de buurt. Er is inderdaad een merkwaardig vierkant stuk grond te vinden, omgeven door een laag walletje. Op Google Earth is het beter te zien. Het mooiste aan het gebied vind ik, dat je zo goed de geschiedenis kunt voelen.
Je kunt er mooi wegdromen op het terras van de uitspanning naast de rivier, met uitzicht op het kerkje. Er wordt goed gekookt. De bediening is er fantastisch.
Een poos terug was ik er met mijn broer en zijn gezin. We bekeken de mooie historische foto’s op de voorkant van de menukaart. Op een zo’n oude foto stonden vier mannen bij een boerderij met grote potten bier te lachen. Op een andere foto het kerkje en de oude brug. En op de volgende foto uit vervlogen dagen: de rivier met spelende kinderen op de voorgrond. Op de achtergrond dreef een vlot met vier kinderen erop.
Dat zag er apart uit. We keken eens goed. Zagen we dat echt? De vier kinderen op het vlot stonden met hun rechterarm strak schuin naar boven. We keken nog eens goed. Ja. het was duidelijk. Het plaatsvervangende-schaamtezweet brak mij uit. Het was geen grote foto, je kon het niet zien op het eerste gezicht. Maar als je goed keek, was voor iedereen te zien dat die kinderen de Hitlergroet brachten. Waarom staat dat op een menukaart? Hadden ze het bij het uitzoeken de foto’s voor op de menukaart niet gezien? Of hadden ze gedacht, dit hoort nou eenmaal ook bij onze geschiedenis?
Ik meende dat het mijn broer was die met een pen een cirkeltje om het vlot maakte, voor we de menukaarten weer inleverden.
Laatst was ik er weer. Ik keek meteen op de menukaart naar die foto. Ze hadden nieuwe kaarten laten maken. De foto stond er nog wel op. Maar de armpjes van de vier kinderen op het vlot waren weg gephotoshopt. Vervaagd. Een wazig wolkje.
De diepe schaamte, doorgegeven aan volgende generaties: Duitsland kan er alsnog aan kapot gaan. Elke dag, nog steeds, altijd weer die oorlog. Soms recht in het gezicht, soms op de achtergrond, voorbij drijvend op een vlot op een rivier.
Dagblad van het Noorden, 7 juli 2018