Klazienaveen

‘In het Drentse Klazienaveen.’ Kent u die uitdrukking? ‘In het Drentse Klazienaveen is gisteren…’, en dan komt er een bericht achteraan. Altijd denk ik dan: is er dan nóg een Klazienaveen? Is er ook een Fries Klazienaveen? Of een Limburgs Klazienaveen? Neen. Er is maar één Klazienaveen en dat ligt ten oosten van Erica. Het Drentse Erica. Er ligt ook een Erica in Amerika. Ten zuiden van Washington DC. Dat is Erica, Virginia. Mijn neef en ik zijn er eens naartoe gereden toen we daar in de buurt kwamen. Het Virginiase Erica bleek slechts een kruispunt met een postbus en een houten schuurtje. Het Drentse Erica is wel wat meer. Zowat vijfduizend inwoners. Meerdere snackbars, winkels met een grote parkeerplaats waar eerst een bibliotheek stond die afgebrand is. Kijk, in zo’n geval, als je vergelijkt, dan is het logisch om te zeggen: „Het Drentse Erica.” Maar bij Drentse plaatsen gebeurt het in de landelijke media altijd. Het Drentse Emmen. Het Drentse Grolloo. Ik heb zelfs weleens gelezen: het Drentse Assen. Maar je leest nooit: het Noord-Hollandse Alkmaar. Het Utrechtse Woerden. Men gaat er in het Noord-Hollandse Hilversum vanuit dat iedereen wel weet in welke provincie een plaats ligt. Of het maakt opeens niet uit in welke provincie dat ligt. Hilversum ligt in Noord-Holland. De grens tussen Noord-Holland en de provincie Utrecht loopt net onder Hilversum, door het Utrechtse Hollandse Rading. En dat veel lui die kant op het verschil niet weten tussen de Achterhoek, Drenthe, Twente en Overijssel dat weten we. Zelfs volwassen nieuwsredacties hebben soms geen idee.

Maar dan de uitspraak. Ook zoiets. Het Drentse Klazienavéén, wordt er vaak gezegd. De nadruk op veen. Maar dat klopt helemaal niet. Het is: Klazíénaveen. Met de nadruk op ‘zien’. En ze doen dat bij veel plaatsen hier in de buurt. Oósterhesselen, in plaats van Oosterhesselen met de nadruk op ‘hes’. Zweelóó in plaats van Zwééloo. ‘Hajdebéjg’ zeggen als het gaat over Hárdenberg. Wie heeft er hier nou een vreemd accent? Wij hebben het toch ook niet steevast over Amstérdam of over Máástricht? Er zijn ook genoeg mensen die het wel goed doen. Maar bij Klazienaveen is iets bijzonders aan de hand. Daar wordt door zoveel mensen van elders al zolang Klazienavéén gezegd dat de mensen hier in de buurt het al een beetje over beginnen te nemen. Zelfs op de regionale radio en tv hoor je wel eens Klazienavéén. ‘Ja, dan zal het wel zo zijn,’ denken de mensen hier dan. ‘Wij zeggen het al meer dan 150 jaar anders maar als ze zelfs op de radio en tv zeggen dat de nadruk op véén moet, dan zullen we wel verkeerd gezeten hebben al die tijd.’

„Wat weer een Calimero-gedachten”, hoor ik sommigen al zeggen. Dat krijg je altijd als je begint over dit soort dingen. Dat je je niet druk moet maken om zoiets. Dat er wel belangrijkere dingen zijn. En dat is natuurlijk ook wel zo. De komende tien jaar bijvoorbeeld, zal de productie van plastic met 40 procent toenemen. In 2050 zal er qua gewicht meer plastic in de zee zijn dan vis.

Dagblad van het Noorden, 6 maart 2021