Opa had een rij boeken over de Tweede Wereldoorlog. Daar keken we vaak samen in. Hij vertelde dan over hoe hij bij Dordrecht gevochten had. Ik vond het heel stoer. Mijn grote neef had vaak soldatenkleren aan. Dat leek mij ook wel wat. Op een dag kreeg ik mijn zin en mocht ik met mijn moeder naar een ‘dump’. Ik kreeg een legerjasje en een baret. Met een stok als geweer tijgerde ik middagen lang door pas gerooide bietenvelden tussen Erica en Oranjedorp. Als het sneeuwde deed ik of ik aan het oostfront was.
The Longest Day, de legendarische film over de landing in Normandië, ken ik helemaal uit mijn hoofd. Andere oorlogsfilms heb ik ook vaak bekeken. Toen Saving Private Ryan uitkwam, was ik diep onder de indruk. Ik begon ook films te kijken over andere oorlogen. Over de Amerikaanse burgeroorlog bijvoorbeeld. Tijdens mijn reizen door Amerika heb ik veel slagvelden van die oorlog bezocht.
Zelf ben ik trouwens nooit in dienst geweest. Ik was toen net met bandjes en gitaren aan de gang. Het leek me een drama om meer dan een jaar niet de hele dag gitaar te kunnen spelen. Heb me vreselijk aangesteld bij de keuring. Ik zag eruit als de zanger van The Cure. Ja, ook met make up. Opgedaan in lijn 50 naar Groningen. Weken later kwam er een brief bij ons thuis. Voorgoed ongeschikt verklaard. Missie geslaagd. Alleen opa was teleurgesteld.
Woensdag zat ik voor het eerst in weken weer eens voor de televisie. Ik zag dat Netflix een serie had over de Tweede Wereldoorlog in de Pacific. Goeie regisseur en zo. Dus ik kijken. Maar ik vond het verschrikkelijk. Het geweld en de ellende. Het stond me opeens vreselijk tegen. Heb ‘m afgezet. Ik sliep er zelfs slecht van.
Sindsdien vraag ik me een beetje af wat er gebeurd is. Heb nog even The Longest Day aangezet. Wederom walging. Vreselijk. Er is iets veranderd. Komt het doordat ik net een podcast had geluisterd over Darfur, waar wederom de vreselijkste oorlogsmisdaden plaatsvinden? Of volg ik de oorlog in Oekraïne te secuur? Of is mij de verslaggeving over de weerzinwekkende situatie in Nagorno-Karabach onder de huid gaan zitten? Of is het bij veel jongens aanwezige strijd-instinct uiteindelijk helemaal uit mijn lichaam verdampt? Ik vind alles wat met oorlog te maken heeft nu pas gewoon wat het is. Afschuwelijk, walgelijk en onvoorstelbaar.
Dagblad van het Noorden, 30 september 2023