Zwijgen

Hij keek uit het raam en zag hoe groen het buiten was geworden. Het gras was weer te lang, maar nog wel te maaien. ,,Volgend jaar misschien toch maar eens een moestuintje beginnen”, dacht hij en zong zachtjes ,,Mien waikschilde bonen die kommen zo slecht op, en de sprutters vreten d’aalbeerns op.” Hij dacht aan zijn opa. Die had een grote moestuin achter het huis. Hij zag zijn opa voor zich in die tuin. Oude broek aan met een stuk touw als riem. Klompen. Altijd een hoed op. Hij hoorde opa’s stem even vanuit een diepe herinnering omhoog zweven. Even heel duidelijk. Toen was de stem weer weg. Terug in de donkere kast, bij de andere verdwenen stemmen die zich soms nog lieten horen.

Als het gras weer zo groen was en de blaadjes weer aan de bomen zaten, moest hij altijd extra vaak denken aan zijn opa en de oorlog. Opa had in het begin van de oorlog gevochten. Bij Dordrecht. Opa vertelde hem er dikwijls over. Als hij een verhaal over de oorlog afsloot, stak hij altijd zijn stok of een schoffel in de lucht en riep: ,,Hotel de Wereld!” Daarna zweeg opa een poosje.

Opeens herinnerde hij zich dat zijn moeder, toen hij nog klein was, op 4 mei altijd zei: ,,Ga vandaag maar even niet naar opa en oma.” Waarom dat precies was, wist hij eerst nog niet. Later wel. De oorlog zat nog diep in veel mensen. Op 4 mei werd er gezwegen. Wat had hij graag later eens gevraagd waaraan zijn opa dacht op 4 mei om 8 uur ’s avonds. Dat was er nooit van gekomen. Dat deed je niet. Zo direct. Bovendien had zijn opa hem al meer over de oorlog verteld dan aan anderen, begreep hij later. Opa had geschoten. En raak ook.

Hij begon te rekenen. Al 29 jaar was opa er niet meer. Hij wist dat de zwaarte van de oorlog ook doorgegeven was aan de generatie van zijn ouders. Toch ging het er vrijwel nooit over. Hij realiseerde zich dat hij zelf maar 26 jaar na de oorlog geboren was. ,,26 jaar terug vanaf nu was het 1998”, mompelde hij. ,,Zo dichtbij nog.”

Hij las de berichten online. Over de huidige spanningen rond de dodenherdenking. ,,Het is maar goed dat opa dit niet meer hoeft te maken”, dacht hij en keek zwijgend uit het raam.

Dagblad van het Noorden, 4 mei 2024

Column

Abonneer je hier op de nieuwsbrief en de wekelijkse column van Daniël Lohues!

Alle columns

Planeet gitaar (23-11-2024)
Andere tijden (16-11-2024)
Brand in Mokum (09-11-2024)
Blad (02-11-2024)
Salamander (26-10-2024)
Komeet (19-10-2024)
Als het anders… (12-10-2024)
Stookverbod (05-10-2024)
Even naar Duitsland (28-09-2024)
Noordwaarts (21-09-2024)
Droom (14-09-2024)
Septemberlicht (07-09-2024)
Büch (31-08-2024)
Straaljagers (24-08-2024)
Metropool (17-08-2024)
Hoog (10-08-2024)
Bonen (03-08-2024)
Pleintje (27-07-2024)
Prairie (20-07-2024)
Hunebedden (13-07-2024)
In de grote stad (06-07-2024)
Plakband (29-06-2024)
Puistjes & Liefdesverdriet (22-06-2024)
Aardbol (15-06-2024)
Onweer (08-06-2024)
Ree (01-06-2024)
Que sera (25-05-2024)
Achter de horizon (18-05-2024)
Plekje in het bos (11-05-2024)
Zwijgen (04-05-2024)
Bijna thuis (26-04-2024)
Veenlijk (20-04-2024)
Voorjaar ‘24 (13-04-2024)
Elders (06-04-2024)
Pasen 2024 (30-03-2024)
Beuksken (23-03-2024)
Half maart (16-03-2024)
Duitsers (09-03-2024)
Naar Chili (02-03-2024)
Mazzel (24-02-2024)
Vuur (17-02-2024)
Sneeuwbui (10-02-2024)
Foutje, bedankt (03-02-2024)
Wat een water (27-01-2024)
Iets ergs gebeurd (20-01-2024)
Praten (13-01-2024)
Zee van tijd (06-01-2024)
Fijne jaarwisseling! (30-12-2023)
Kerstmis 2023 (23-12-2023)
Drenthe 2040 (16-12-2023)
9 December (09-12-2023)
Langs (02-12-2023)
Te gek, weejwel? (25-11-2023)
Kan gebeuren (18-11-2023)
Nou en dan (11-11-2023)
Storm (04-11-2023)
Opruimen (28-10-2023)
Gezellig (21-10-2023)
IJzingwekkend (14-10-2023)
Helder (07-10-2023)
Oorlogje spelen (30-09-2023)
Maja (23-09-2023)
Vrijdagmiddag (16-09-2023)
Terug (09-09-2023)
Even ergens zijn (02-09-2023)
Onderweg (26-08-2023)
Folk singer (19-08-2023)
Berkenkiller (12-08-2023)
De overstap (05-08-2023)
Zucht (29-07-2023)
Band beginnen (22-07-2023)
Live Aid 1985 (15-07-2023)
Veel mensen (08-07-2023)
Kijken (01-07-2023)
Ponypark met Joost (24-06-2023)
Ga ervoor! (17-06-2023)
Vlinders (10-06-2023)
Gevonden (03-06-2023)
Opeens is het zomer (27-05-2023)
Gras eraf (20-05-2023)
Rivierkreeftjes (13-05-2023)
Uit de wind (06-05-2023)
Koud en warm (29-04-2023)
Aangeboren/aangeleerd (22-04-2023)
Eigenlijk (15-04-2023)
Fijne paasdagen (08-04-2023)
Mening (01-04-2023)
Walkman (25-03-2023)
Altijd weer (18-03-2023)
Abigail (11-03-2023)
Hemelturen (04-03-2023)
Takjes op de vaas (25-02-2023)
Passie voor Passie 2023 (18-02-2023)
Anderen (11-02-2023)
Hier & Daar (04-02-2023)
Déjà Vu (28-01-2023)
Wolf (21-01-2023)
Bezoek (14-01-2023)
Beestenbende (07-01-2023)
22/23 (31-12-2022)
Kerstmis ’00 (24-12-2022)
Back to 1725 (17-12-2022)
Kamer 219 (10-12-2022)
Waterkoud (03-12-2022)
Toekomst (26-11-2022)
Heilig vuur (19-11-2022)
Emmel (12-11-2022)
Herfst ’22 (05-11-2022)
In het veld (29-10-2022)
Koekoek (22-10-2022)
Highway 61 Revisited (15-10-2022)
Volkswijsheidstand (08-10-2022)
De Russen (01-10-2022)
Wijze vogel (24-09-2022)
Prille romance (17-09-2022)
Brood (10-09-2022)
September (03-09-2022)
Tijdreizen (27-08-2022)
Doordromen (20-08-2022)
Gewoon vissen (13-08-2022)
Rode bieten (06-08-2022)
Famous potatoes (30-07-2022)
Welkom (23-07-2022)
Sleeping Buffalo (16-07-2022)
Gustav, de hond (09-07-2022)
Schaamteschaamte (02-07-2022)
Kibbeling (25-06-2022)
Sinatra (18-06-2022)
Gitaar (11-06-2022)
Toewijding (04-06-2022)
Wereld rond (28-05-2022)
Apenpokken (21-05-2022)
Eerder & later (14-05-2022)
Jonkies (07-05-2022)
Polly (30-04-2022)
Duiven (23-04-2022)
20 Jaar (16-04-2022)
Beste Tom, (09-04-2022)
Sneeuwramp (02-04-2022)
Rondje zon (26-03-2022)
Vuur & sterren (19-03-2022)
Krokussen & Narcissen (12-03-2022)
Toestand (05-03-2022)
Oorlog (26-02-2022)
Waaien (19-02-2022)
Weer (12-02-2022)
Erger (05-02-2022)
Toekomst (29-01-2022)
Modderpad (22-01-2022)
Niks (15-01-2022)
Gaskraan (08-01-2022)
Kerstmis ’21 (25-12-2021)
Witte kerst (18-12-2021)
Kindje (11-12-2021)
Zeker (04-12-2021)
Aardig doen (27-11-2021)
Hertogin Emmenlie (20-11-2021)
Bekende (13-11-2021)
Plannen (06-11-2021)
Vooruitzicht (30-10-2021)
Ontdekken (23-10-2021)
Tochtje (16-10-2021)
Elon and the Skytrains (09-10-2021)
Eenzaamheid (02-10-2021)
Koud (25-09-2021)
Beste plek (18-09-2021)
Tijdperk (11-09-2021)
Peter (04-09-2021)
Ja & bramen (28-08-2021)
Van de regen (21-08-2021)
Bonen & stro (14-08-2021)
Vaccin (07-08-2021)
Rustig (31-07-2021)
Slapen (24-07-2021)
Achter de schermen (17-07-2021)
Vliege (10-07-2021)
Wegdromen (03-07-2021)
Rik (26-06-2021)
De vogelflat (19-06-2021)
Koele wind (12-06-2021)
Bas en Daniëlle (05-06-2021)
Fluitenkruid (29-05-2021)
Was (22-05-2021)
Ware verhalen (15-05-2021)
Maaien (08-05-2021)
Ik ga trouwen! (01-05-2021)
Zwerfafval (24-04-2021)
Grens over (17-04-2021)
Sterrenlicht (10-04-2021)
Opbloeien (03-04-2021)
Deurdoen (27-03-2021)
Ikan pepesan (20-03-2021)
Olijftakje (13-03-2021)
Klazienaveen (06-03-2021)
Zonder jas (27-02-2021)
Gevonden (20-02-2021)
Zin (13-02-2021)
Sneeuwstorm (06-02-2021)
Rellerig (30-01-2021)
Wortels (23-01-2021)
Verheugen (16-01-2021)
Buiten wonen (09-01-2021)
2021 (02-01-2021)
Kerstmis ’20 (24-12-2020)
Wat is nu? (19-12-2020)
De weg (12-12-2020)
Licht (05-12-2020)
Vecht (28-11-2020)
Achteruitkijkspiegel (21-11-2020)
Lili Marleen (14-11-2020)
Mountain Man (07-11-2020)
Randy (31-10-2020)
Eigenlijk (24-10-2020)
Henk (17-10-2020)
Moeten (10-10-2020)
Begin oktober (03-10-2020)
Sint Cecilia (26-09-2020)
Vort (19-09-2020)
Weer (12-09-2020)
Dwalen (05-09-2020)
Droomdieren (29-08-2020)
Anders (22-08-2020)
Elders (15-08-2020)
Toekomst (08-08-2020)
Juli (01-08-2020)
Klaproos (25-07-2020)
NEOWISE (18-07-2020)
St. Pancratius (11-07-2020)
Signalen (04-07-2020)
Lourdes (27-06-2020)
Gevormd (20-06-2020)
Stap voor stap (13-06-2020)
Ruimte (06-06-2020)
Pinksteren ’50 (30-05-2020)
Te gek (23-05-2020)
Bestaan (16-05-2020)
Redden (09-05-2020)
Oom Joop (02-05-2020)
In het bos (25-04-2020)
? (18-04-2020)
Pasen ’20 (11-04-2020)
Vogelen (04-04-2020)
Aanpassen (28-03-2020)
En nu? (21-03-2020)
Natuurlijke vijanden (14-03-2020)
Begin maart (07-03-2020)
Praten (29-02-2020)
Esther of Sarah (22-02-2020)
Kijken (15-02-2020)
Moment (08-02-2020)
Jo (01-02-2020)
Vanaf (25-01-2020)
Waar (18-01-2020)
Onze tijd (11-01-2020)
Dagen kwijt (04-01-2020)
19/20 (28-12-2019)
Kerstkaartje (21-12-2019)
Kerstmis ’19 (14-12-2019)
Zoet (07-12-2019)
Kabel-tv (30-11-2019)
Jan van de berken (23-11-2019)
Van Gogh (16-11-2019)
Koffie in Bloemendaal (09-11-2019)
Gelijk (02-11-2019)
Toevalligheden (26-10-2019)
Muziek (19-10-2019)
Toevluchtsoord (12-10-2019)
Afgelopen dinsdag (05-10-2019)
Bij het Oranjekanaal (28-09-2019)
Kraai (21-09-2019)
Dichterbij (14-09-2019)
Autodenken (07-09-2019)
Stel je voor (31-08-2019)
Drenthe! (24-08-2019)
Rustig (17-08-2019)
Jeuk (10-08-2019)
Je denkt (03-08-2019)
Gebeurd (27-07-2019)
16-jarige-zelf (20-07-2019)
Alles (13-07-2019)
Herinneringen (06-07-2019)
Droom (29-06-2019)
Het onweer (22-06-2019)
Nieuwe (15-06-2019)
Jantje Beton (08-06-2019)
Geweest (01-06-2019)
Steunbetuiginkje (25-05-2019)
Stralender (18-05-2019)
Voetbalwedstrijd (11-05-2019)
Groen en goed (04-05-2019)
Wegkomen (27-04-2019)
Pasen 2019 (20-04-2019)
Atomic City (13-04-2019)
Clement (06-04-2019)
Was is (30-03-2019)
Tijdreizen (23-03-2019)
Plek (16-03-2019)
Thuiskomen (09-03-2019)
Contrast (02-03-2019)
Shaky (23-02-2019)
Verjaardag (16-02-2019)
Wereldbeeld (09-02-2019)
Hoe Mooi (02-02-2019)
Door (26-01-2019)
Sneeuwklokjes (19-01-2019)
Deze Dagen (12-01-2019)
Sterren, beren & afgunst (05-01-2019)
Oudjaar (29-12-2018)
Kerstmis ‘18 (22-12-2018)
Voorbeeld (15-12-2018)
Volgend jaar (08-12-2018)
Vorig jaar (01-12-2018)
Vorig leven (24-11-2018)
Half november (17-11-2018)
Geen echte Drent (10-11-2018)
Echte Wereld (03-11-2018)
The Beatles (27-10-2018)
Joww… (20-10-2018)
Oh my Deere (13-10-2018)
Outlet (06-10-2018)
Naar de maan (29-09-2018)
Aaibaar (22-09-2018)
Vissen & Vlinders (15-09-2018)
Siepels (08-09-2018)
Wakker (01-09-2018)
Voorbij (25-08-2018)
Kerk (18-08-2018)
Onzin (11-08-2018)
Paradijs (04-08-2018)
Jagger (28-07-2018)
Bullies (21-07-2018)
Blauw haar (14-07-2018)
Verleden (07-07-2018)
Roepen (30-06-2018)
Grens (23-06-2018)
Half juni ’18 (16-06-2018)
Nieuwe plek (09-06-2018)
Ni Hao (02-06-2018)
Stromen (26-05-2018)
Praatje (19-05-2018)
Stukje rijden (12-05-2018)
De oorlog (05-05-2018)
Gevoelig (28-04-2018)
Door (21-04-2018)
Centrum (14-04-2018)
Licht (07-04-2018)
Op en neer (31-03-2018)
Saksisch (24-03-2018)
Straks (17-03-2018)
Gitarist (10-03-2018)
Nu (03-03-2018)
Spelenderwijs (24-02-2018)
Zonsopkomst (17-02-2018)
Vak (10-02-2018)
Groningen (03-02-2018)
Howpu (27-01-2018)
Hoe is ’t? (21-01-2018)
Eigen wereld (13-01-2018)
Begin (06-01-2018)
30 december (30-12-2017)
Aornd Stikke (23-12-2017)
Doorzwemmen (16-12-2017)
Zin (09-12-2017)
Basis (02-12-2017)
De rest (25-11-2017)
Kuifje en de globe (18-11-2017)
Willem (11-11-2017)
Hunebedden (04-11-2017)
Bonensoep (28-10-2017)
Clemenza (21-10-2017)
Ondergronds (14-10-2017)
De toekomst (07-10-2017)
Magisch (30-09-2017)
Thuis (24-09-2017)
Gewaai (16-09-2017)
Brugpieper (09-09-2017)
Maaien (02-09-2017)
Binnen (26-08-2017)
Maïs (19-08-2017)
Trots (12-08-2017)
OMG… (05-08-2017)
Drenthe-kenner (29-07-2017)
Kampvuur (22-07-2017)
Wakker (15-07-2017)
Oelewapper (08-07-2017)
Huiswaarts (01-07-2017)
Mooi vandaag (24-06-2017)
Proost (17-06-2017)
Afslag (10-06-2017)
Wedstrijd (03-06-2017)
Leven (27-05-2017)
Tongvalval (21-05-2017)
Enjoy! (13-05-2017)
Vrijheidsgedachten (06-05-2017)
Tragisch (30-04-2017)
Je weet het niet (22-04-2017)
Paasvuur 1017 (15-04-2017)
Ahum (08-04-2017)
Noordoost-Twente (01-04-2017)
Verbinding (26-03-2017)
James Cotton (18-03-2017)
Woensdag (12-03-2017)
Waddan (04-03-2017)
Hoofdstad (25-02-2017)
Stemverbod (18-02-2017)
Niet geloven (12-02-2017)
Goed gevoel (06-02-2017)
Langer licht (29-01-2017)
Nieuwe tijd (22-01-2017)
Marcel (15-01-2017)
Leegte en vooruitgang (08-01-2017)
Toen, nu en dan (31-12-2016)
Kerstmis ’16 (24-12-2016)
Lot (18-12-2016)
Invaller (11-12-2016)
Nog eben… (04-12-2016)
Alleen (28-11-2016)
Verder terug (20-11-2016)
Heilige Martinus (13-11-2016)
Mooie wereld (06-11-2016)
Begrepen (30-10-2016)
Verwarming (23-10-2016)
Schaars licht (17-10-2016)
Wieke (10-10-2016)
Looping Star (02-10-2016)
Vogel (25-09-2016)
Afscheid (19-09-2016)
Voetbal (10-09-2016)
Vooruit (03-09-2016)
Ontgroening (28-08-2016)
Zitten (22-08-2016)
Ze willen… (14-08-2016)
Maaigedachten (06-08-2016)
Door Europa (30-07-2016)
Mensen (24-07-2016)
Eerder (17-07-2016)
Muur (2) (10-07-2016)
Pepers (04-07-2016)
Hendrikus Halsering (26-06-2016)
Bepaalde vogels (19-06-2016)
Koffietijd (12-06-2016)
Eend (06-06-2016)
Tongval (29-05-2016)
Eeuwige liefde (22-05-2016)
Paradijs (14-05-2016)
De heren Koeck & Pähr (09-05-2016)
Nooit meer (30-04-2016)
Teken van de tijden (24-04-2016)
Erdogannegie (16-04-2016)
Grenzeloos (09-04-2016)
Op zich (02-04-2016)
Man in café (26-03-2016)
Pakje (20-03-2016)
Vlucht (13-03-2016)
Supermarkt (07-03-2016)
Vleugje (29-02-2016)
Omdraaien (21-02-2016)
Sssst… (14-02-2016)
5-2-16 (07-02-2016)
Getroffen (31-01-2016)
Alhoewel… (24-01-2016)
Bom (17-01-2016)
Zeepsop & Cacao (10-01-2016)
Houden van (03-01-2016)
Kerstnacht (25-12-2015)
Gewoon even (20-12-2015)
Beste J. (14-12-2015)
Hond (06-12-2015)
A und O (29-11-2015)
Symbolisch (22-11-2015)
Schillen (15-11-2015)
Paul (08-11-2015)
Gijs (31-10-2015)
Rechten (25-10-2015)
Afgelopen woensdag (19-10-2015)
Teken (11-10-2015)
Harry (04-10-2015)
Vroeger (28-09-2015)
Boggel in ’t rad (20-09-2015)
Heiligdommen (13-09-2015)
Houten huis (06-09-2015)
Moi (31-08-2015)
Deuk (23-08-2015)
Enkelen (16-08-2015)
Grote vakantie (08-08-2015)
Over leven (03-08-2015)
Bootjes (26-07-2015)
Zomer ’15 (19-07-2015)
Worteltrekken (12-07-2015)
Het rommelt (06-07-2015)
Bestaan (29-06-2015)
Aardig misverstand (21-06-2015)
Water (14-06-2015)
Moestuin (08-06-2015)
Groen (01-06-2015)
Vervanger (24-05-2015)
Gang (17-05-2015)
Moeder (10-05-2015)
Visite (03-05-2015)
Gesmeerd (26-04-2015)
Onrust (19-04-2015)
Leren kennen (13-04-2015)
Pasen 2015 (05-04-2015)
Hierzoot (30-03-2015)
Komt goed (23-03-2015)
Weten (15-03-2015)
Bellen (08-03-2015)
Cruisen (02-03-2015)
Homo (23-02-2015)
Onderweg (15-02-2015)
Pekel der Aarde (09-02-2015)
Vogelen (02-02-2015)
Kejje (26-01-2015)
Killer (19-01-2015)
Waarom? (12-01-2015)
Houden (04-01-2015)
Hopen (28-12-2014)
Kerstmis 2014 (22-12-2014)
Wildvreemde (15-12-2014)
’n Ding (08-12-2014)
Alles (01-12-2014)
Boeuf Bourguignon (24-11-2014)
Liberté Toujours (16-11-2014)
Why wind, why! (09-11-2014)
Griezelpuut (04-11-2014)
Boek (27-10-2014)
Fluit, fluit, fluit! (19-10-2014)
Maansverduistering (12-10-2014)
Hotel (06-10-2014)
F. van der B. te A. (30-09-2014)
De zon achterna (22-09-2014)
Fijnachtig (15-09-2014)
Neef P. (08-09-2014)
Oude vrijheid (01-09-2014)
Emmeren (25-08-2014)
Tijdsgewricht (18-08-2014)
Graven (10-08-2014)
Vrolijckheden (03-08-2014)
Wankel (28-07-2014)
Grasmaaien (19-07-2014)
Bedoeld (12-07-2014)
Voetbal (05-07-2014)
Elementair (28-06-2014)
Tekenend (21-06-2014)
Even nog dit… (14-06-2014)
Zie wel (07-06-2014)
Bandje plakken (31-05-2014)
Vlierbloesemtijd (24-05-2014)
Ach ja, toe maar (17-05-2014)
Begin Mei (10-05-2014)
Container (03-05-2014)
Judas (03-04-2010)
Verrekieker (11-07-2009)
Downtown (04-07-2009)
Fuif (27-06-2009)
Sorry hoor… (20-06-2009)
Menselijk (13-06-2009)
Oh happy day (06-06-2009)
Waar zijn ze? (30-05-2009)
Wilde bloemen (23-05-2009)
Armoe ontvlucht (16-05-2009)

Facebook